Kelko razow dyrbju wodać?

Lubi wěriwi, mi je ewangelij jara sympatiski, hdyž maja wučomnicy prašenje, kotrež mje tež zajimuje. Dźensa je to Pětr, kotryž ma palace prašenje (Mt 18,21).

Móžu sej tutoho impulsiwneho muža derje předstajić, zo je so wospjet z někim zwadźił, so ranjeny čuł a nětko jemu dosaha. Nětko je kónc sćerpnosće. Měra je překročena. Sym wšitko spytał, wšo podarmo, je při sebi prajił.

A tuž wopraša so napjeće Knjeza: Kelko razow dyrbju swojemu bratrej wodać? (Mt 18,21). Ma předstawu wo sydom króć – potom by dyrbjało dosahać.

Móžu so do Pětra zanurić, a tohodla tež mje Jězusowa wotmołwa jara zajimuje: Mjenuje Pětrej tež ličbu – hobersku ličbu – 77 króć (Mt 18,22). To klinči kaž njeskóčnje – wodawać bjez hranicow. To njeje zawěsće Pětr a to njejsym tež ja tak wočakował. A Jězus powěda tež hnydom přirunanje. A dyrbju wuznać: Jara přeswědčace.

Słužownik měješe hoberski dołh pola krala – njemóže pak jón zapłaćić. Kral reaguje na to kruće – kaž bě to tehdy z wašnjom, bu tajki čłowjek ze wšej swojej swójbu jako njewólnik předaty (Mt 18,23-25). Chětro roznje, ale to tak bě.

Kak je to dźensa z někim, kiž njeje kmany zapłaćić?

Słužownik so njepoda, prosy krala, zo by jemu čas dał (Mt 18,26).

A nětko přińdźe wulke překłapjenje: Kral ma sobuželnosć z nim, njeda jemu jenož čas, ale spušći jemu samo wšón dołh – 10.000 talentow, to je jara, jara wjele, kaž wšo zamóženje (Mt 18,27).

Nětko by wšak móhło so wočakować, zo słužownik z luteje radosće nad tym tež swojemu sobusłužownikej wodawa a jemu dołh spušći. Ale ně – to je druha překwapjenka. Lědma je wotešoł, a hižo je zabył, što bě so jemu runje dariło. Wón wobsteji pola swojeho kolegi na prawje, njeda so zmjechčić a žada sej na městnje mału sumu: 100 denarow. Nutrna próstwa a próstwa wo čas njepomhatej (Mt 18,28-30).

Jako kral wo tym słyši – słužnownicy běchu jemu wo tym rozhorjeni rozprawjeli – njeznaje tež wón žadyn pardon a wobchadźa ze swojim słužownikom z połnej měru prawa – da jeho čwělować, kaž běše to tehdy z wašnjom (Mt 18,31-34).

Što woznamjenja přirunanje, hdyž je na so přenjesemy? Kral je Bóh – słužownik, to je kóždy z nas. Dźe wo Boha a wo nas. Dźe wo njebjeske kralestwo. Bóh je kóždemu z nas chětro wulke zamóženje darił: žiwjensku móc, wjele kmanosćow, nadosć lubosće, dowěru a mnoho wjac.

Na nami zaleži wotpowědnje reagować: z čestliwosću, respektom, modlitwu, lubosću k blišemu a swojemu Bohu sćěhować. Často tomu njewotpowědujemy, nimamy žadyn čas, nimamy Boha kedźbu. A potom bywa to čežko w žiwjenju a prosymy naležnje wo čas, zo bychmy wěc do porjadka přinjesli, prosymy wo wodaće. A Bóh je tak wulkomyslny, zo jemu hižo sprawne přeće, wola k nakazanju, wobžarowanje dosaha a spušći nam wšu winu.

A potom přińdźe situacija, kak małomyslnje a hordźe wobchadźamy z blišim a žadamy za našim prawom, tež hdyž nas tón druhi wo smilnosć prosy. Tu je logiski sćěwk: Štóž při telko zrozumjenju a wodaću přez Boha zwólniwy njeje, tež swojemu blišemu wodać, tón njemóže zastupić do njebjeskeho kralestwa.

Pětr a my dóstawamy wot Jězusa wotmołwu: Mysli při wodawanju – a hdyž je to hišće tak často – na wulku winu, kotruž je Bóh ći spušćił, a jednaj po tym. 77 króć wodawać, dokelž je Bóh ći hižo wjele wjac wodał. Na wodaću Božim mamy potakim swoje wodawanje měrić. Wotmołwa Jězusa je jara jasna, ale tež wužadaća za nas: Wodawać a zaso wodawać.

Što pak, hdyž tón druhi nochce? Chcu tu hišće něšto přidać, štož njeje tu naspomnjenje, ale k tomu słuša: Hdyž je něchtó w rozkorje žiwy a chce wodawać, tón druhi pak nochce, potom je wón swoju dobru wolu pokazał, swój podźěl wodaća. K wujednanju su stajnje dwejo trěbnaj. Wažne je wotewrjeny być za móžnu šansu a nihdy sam wolij do tajkeho wohenja leć – fairny wotstawk je trěbny.

Něchtóžkuli njeje kmany wodawanju, dokelž njeje sam hišće ženje ani wot Boha ani wot ludźi tutu lubosć nazhonił, ale jenož twjerde prawo – a to móže być bjez smilnosće. Tajkemu móže so jenož pomhać, hdyž čłowjek dowěrliwje z nim wobchadźa. Myslimy na dwójneho zwóstnika we wuznamnym filmje (Dead man walking), kiž njeje swój njeskutk wobžarował, kiž njeje to zamóhł. Je w žiwjenju jenož wotpokazanje nazhonił. Hakle jako so rjadniska knježna jemu wěnowaše, konsekwentnje k njemu steješe, je swój njeskutk po puću k zasudźenju wobžarował.

Wodawać njerěka jenož hnydom prajić: Wodam ći. Často je wodawanje dołhi proces wot hidy k přemyslowanju a skónčnje k wodaću. Wažne je, zo so na proces wujednanja scyła podam.

Njeje tež přeco lochko, sebi samomu zaprajenje abo winu wodać móc. To njebudu sej ženje wodać słyšiš druhdy. Tež tu płaći: Dokelž je Bóh mi tak wulkomyslnje wodał, směm tež ja sebi wodać. Sakrament wujednanja – wulkotny to dar.

Wěrju, zo so při tutym sćenju a při tutych přispomnjenjach nam znowa wuwědomi, kak wulkotny dar Jězusa so nam w sakramenće spowědźe dari. Mamy dar jenož znowa nazhonić a wuknyć sej jón wažić.  Sakrament wujednanja chce nam přez měru wulku miłosć a wodaće Boha nazhonić dać. Chce nas wukmanić, podobnje z ludźimi a ze sobu samym wobchadźeć. Kóžda zwólniwosć k wujednanju je přinošk k pokojej na swěće. Štó z nas to nochcył?

GN