1. Štó z nas njeby chcył zbožowny być? Hłupe prašenje, móžeš wotmołwić. Kóždy! Štó njesoni, to a tamne docpěć; štó njemysli, toho a tamneho lubosć a připóznaće zdobyć; štó njepyta to rjane a přijomne? Pytanje, namakanje a wužiwanje swojeho zboža, to je – tak rjec – najwjetši hobby swěta.

Francoski mysler Blaise Pascal (1623-1662) je takle napisał: „Wšitcy, haj wšitcy ludźo prócuja so, zbožowni być. Tu nimaš žane wuwzaće. To je žadosć wšěch ludźi, njewumjezujo tež tych, kiž du so powěsnyć“. Hižo we XVIII. lětstotku bu napisane telko rozprawow wo zbožu, zo dyrbjachu wudać tołstu antologiju mjenowanu Le temple du bonheur – Templ zboža.

Kak pak dźensniši ludźo zrozumja swoje zbožo? Bych prajił, woni widźa je kusk wopačnje – hłownje jako spjelnjenje swójskich přećow. Su to přeća kaž: Bohaty dom, dobra jědź, šikwana drasta, powšitkowne připóznaće atd.

Činja woprawdźe tute wěcy zbožowne? Maš potom woprawdźe mjenje starosćow?

Abo, snano dyrbjachu wulcy a znaći tutoho swěta zbožowni być? Na př. najwjetši němski basnik Johann Wolfgang Goethe (1749-1832) – runje wón dowěri so 27. januara 1824 swojemu přećelej Johannej Pěterej Eckermannej, zo na zemi w 75 lět swojeho žiwjenja, je jenož štyri tydźenje zboža namakał. Mjez druhim je Goethe prajił: „W mojej hońtwje za pjenjezami, přijomnosćemi a wjeselom, čujach so jako wulka myš, kotraž je jěd spožreła. Čujach so kaž zwěrjo, kotrež běži z jamy do jamy, a žerje po puću wšo, štož nadeńdźe. Tež pije wšo, štož móže dóstać, a njehladajo na to, zo jěd w nutrinach přeco zaso pali, kaž njewuhasnity woheń“. Z ertom Wertera, rjeka jedneje swojeje knihi, je mištr Goethe takle prajił: „Čłowjek bywa tak dołho zbožowny, doniž k rozumej njepřińdźe, abo jeli swój rozum zhubi“.

2. Bohatstwo a sława – haj, wabja a pokoja, ale nic dołho. Što potajkim? Što chce nam Bóh tón Knjez k tomu prajić? Što měni Wón wo čłowječim zbožu?

Sprěnja: Naš Bóh njeje njepřećel zboža. Hišće wjac, Wón chce, zo by čłowjek hižo na zemi swoje zbožo namakał. Kajke je to zbožo? Na př. w formje dožiwjenja přirody, abo z tworićelskim dźěłom, ze solidarnosću mjez ludźimi, z dobrym přećelstwom, z lubosću, a tež z pytanjom a namakanjom prawdy.

Maš tež trochu wyšu formu zboža. Wona wobsteji w tym, zo so čłowjek raduje, zo so wopruje, zo dobudźe nad złym, zo namaka skónčny zmysł swojeho žiwjenja, abo zo so porjadnje modli.

Bóh Knjez nochce pak, zo so zapadnjemy jenož do małkeho a zemskeho zboža. Tohodla je Wón nam wěčnu njenasytnosć zemskeho zboža zašćěpił. Hinak prajene, čłowjek póznaje hranicy zboža, kotrež we wokomiku dožiwja, a tute jeho krótke dožiwjenje kontrastuje z bjezmjeznej skału móžnosćow.

3. Lubowani. Zemske zbožo njeje tak a tak wobstajne. Wono tež njewuzamknje ćerpjenja. Francoski mysler Pascal zwurazni skónčnje, zo je - tak rjec – w kóždym z nas tajke bjezdno, kotrež móžeš jenož z Bohom wupjelnić. Boži srědk ke zbožu su pak dźensniše zbóžnosławjenja.

Naš Bóh chce, zo bychmy žiwjenje w połnosći měli. Chce, zo bychmy je potom tež druhim darili. Połnosć žiwjenje to je wjac, hač jenož wužiwanje, jědź a piće. To je wjac hač dźěło a wobsydstwo; wjac hač spěw a zabawa. Połnosć žiwjenje – rěka podać so na puć zbóžnosławjenjow – a je to skónčnje puć bjez hrěcha a puć čisteje lubosće. Je to tajki puć, kotryž dyrbi nam njeměrnu wutrobu spokojeć. Kotryž dyrbi nam njeměrne mjezwočo zwjeselić.

Potajkim hižo nic zawidźeć, hižo nic wo druchich špatnje rěčeć, hižo nic so wuzběhować, hižo nic mjez swójbnymi konkurencu čínić ... Popřej, wjesel so z druhim a lubuj!

Něchtó njemóže bjez lubosće žiwy być. Tohodla je najwjetše zbožo čłowjeka być lubowany a móc dospołnje lubować. Wšitko druhe je mjenje wažne. Bratřa a sotry, chwatajmy ludźi lubować, dokelž woni tak spěšnje zańdu. Amen.

TAD