Połnosć časa

M. Luther (1483-1546) je jedyn z najbóle sławnych ludźi swěta. Wón wučini wulki wliw na čłowjeske stawizny.

Tola njebě Luther prěni, kiž chcyše reformować Cyrkej.

Před nim spytaštaj něšto tajkeho hižo na přikład Jendźelski John Wycliffe (1320-1384) a Ćěski Jan Hus (1369-1415). To pak njeje so jimaj poradźiło.

Čehodla pak je Luther swój cyl dócpěł?

K tomu přinošowachu najskerje wšelake faktory.

Tehdom nastachu w stawiznach čłowjestwa wulke změny:

  • Osmanske mócnarstwo w 1453 doby Konstantinopel;
  • Ch. Kolumbus wotkry w 1492 to, štož dźensa Ameriku mjenujemy;
  • F. Magellan w 1519-1522 pućowaše wokoło cyłeje Zemje;
  • N. Kopernikus w 1543 změni geocentrizm na helocentrizm;
  • Na wědomostnym polu započa knježić tak mjenowana zasada recursus ad fontes, kiž pohnu ludźi z kulturu Antiki so zaběrać;
  • J. Gutenberg wunamaka w 1448 čišćersku mašinu, kiž bě přičina pomjeńšenja analfabetizma;
  • Na politiskej płoninje dominowachu tendency decentralizacije knježerstwa.

Tute naspomnjene a hišće druhe podawki stachu so z dobrym fundamentom za rozšěrjenje 95 Lutherowych tezow.

Tuž by so móhło rjec, zo sta so z Lutherom něšto podobneho kaž z Jězusom Chrystsom. Jedyn a druhi so zjewi, hdyž nasta połnosć časa, kotraž přihotowaše ludźi k přijeću jeju idejow.

DJD