Rozmyslujo wo Swjatej Trojicy

Kóždy króć, hdyž so pokřižujemy, wuznawamy wěru do jednoho Boha w třoch wosobach. Njeby-li Bóh Swjata Trojica był, bych ja najskerje ateist był. Na kóždy pad njebych hižo ničo rozumił – tak wuzna w jednej ze swojich knižkow francoski pater François Varillon. Zajimawe tole je, dokelž nam so zda, zo nima dogma wo Swjatej Trojicy konkretny a praktiski wliw na naše žiwjenje a wumóženje. Tola ma wliw – haj ma samo wulki wliw.

Potajnstwo jednoho Boha w třoch wosobach přesahuje naš rozum a čłowjek jo ženje cyle njezapřijmnje, tola spytajmy tole trochu rozłožić. Tuta wěrnosć wěry, podobnje kaž Marijanske dogmy, je wšak nuzna za naše wěčne wumóženje. Jeli mjenujcy Swjate Pismo jednoho jeničkeho Boha naspomni a mjenuje zdobom z Bohom Wótca, potom Syna, kiž z nim je jedyn, a skónčnje Ducha Swjateho, kotryž jako móc Boža skutkuje, je wažne wědźeć, kak ma so to z našim Bohom rjadować. Kajki je tón naš Bóh-Knjez, kiž chce nas wumóžić?

Stajmy sej prašenje: Kak je so potajnstwo trojjeničkeho Boha ludźom wozjawniło? Dyrbimy hnydom wotmołwić: Jězus Chrystus je sam Boha jako wótca wozjawnił, potajkim – kaž židźa wěrjachu – najprjedy jako toho, kiž je swět stworił, kiž je zakoń z nimi wobzamknył, a kotryž so kaž nan wo syroty a wudowy stara. Přidatnje praješe Jězus: Wón je najprjedy mój nan a wótc; Ja a wón smój jedyn. Pismo rěči přeco zaso tež wo Duchu, n. př. wo tym, zo je wón při stworjenju sobu skutkował (na spočatku Knihi Genezis je napisane: Duch znošowaše so nad wodu); a tež wo tym, zo je wón přez profetow rěčał a jim móc dawał.

W Credo, kotrež wot japoštołow wuchadźa, wuznawamy kóždu njedźelu, zo je Bóh w tutych třoch wosobach – Wótc, Syn a Duch Swjaty – swět najprjedy stworił, potom (po herbskim hrěše hordosće a njeposłušnosće) padnjene čłowjestwo wumóžili, a naposled z hnadu a bójskimi darami wobohaćił. Kóžda bójska wosoba spjelnja potajkim wosebitu funkciju: Bóh-Wótc je stworićel wšeho kosmosa, swětnišća, našeho swěta; Bóh-Syn je wumóžnik tutoho swěta a Bóh-Duch je Boža móc, tróštowar a tón, kotryž we swěće swjatosći. Najebać wšo, zwostawa pak wón jenički Bóh.

To je jara wažna teologija. Přetož, njeby-li Bóh Trojica był, njebychmy Swjate Pismo zrozumili. Čehodla? Na př. bjez potajnstwa Swjateje Trojicy njeby móhł Syn Boži z njebjes na zemju stupić. To rěka: Wón njeby so móhł jako Bóh-čłowjek w swojim zemskim času k prózdnym njebjesam modlić, njeby tež móhł za někoho wopor křiža přinjesć.

Tola Bóh zwostawa Trojica, štož woznamjenja: Wón je jednosć třoch wosobow, kiž so lubuja. Bóh je sam we sebi žiwa lubo: Wótc lubuje Syna a Syn Wótca. Tuta lubosće je Duch Swjaty, tohodla wuznawamy: Wón pochadźa wot Wótca a Syna. A dale je wažne, a jeničce w našej nabožinje jónkrótne (islamej pak cuze): Do tuteje lubosće Swjateje Trojicy smy tež my přeprošeni wot wokomika swjateje křćeńcy. Runje po křćeńcy njeje nam Bóh-Wótc cuzy, njeje někak zdaleny abo wysoki, ale wón nas předrěwa. Móžemy so čuć wěsći, wot njeho wjedźeni a lubowani. Nic naposled móžemy přez křižny wopor Božeho Syna začuwać z Wjeršnym bratrowstwo w zemskich ćerpjenjach a ćežach. Skónčnje nazhonjamy mócne skutkowanje Ducha Swjateho ke swjatosćenju našeje duše.

We wučbje wo Swjatej Trojicy zdawatej so mi dwaj dypkaj wosebje wažnej:

Sprěnja: Duch Swjaty je k swjatosćenju našeje duše. Wón je w nas žiwy a nas swjatosća, – je w nas, jeli smy w hnadźe žiwi, potajkim bjez ćežkeho hrěcha. Jenož tak móžemy znutřkownje rosć a so hišće wěrnišo z křesćanom stawać.

Zdruha: Swjata Trojica je wěsta jednosć, kotraž je žiwa w dospołnej harmoniji. Tež my, w našim małym ludźe a kraju, trjebamy jednotu. Dokelž smy mali, njemóžemy sej žaneje rozkory dowolić, trjebamy dźě so mjez sobu, hewak zańdźemy. By było škoda, jeli njebychmy za pjećdźesat lět wjace žanych Serbow widźeli. Dyrbimy tohodla kruće hromadźe dźeržeć, sej mjez sobu pomhać a z konkurentami njebyć! Jenož tak móžemy wobstać. Myslu sej, zo ma trojjenički Bóh z našim małym ludom wulke plany.

Rozmyslujo wo Swjatej Trojicy, započnje čłowjek sebje samoho lěpje rozumić. Tónle čłowjek je mjenujcy stworjeny po wobrazu Boha w Trojicy. Tohodla njemóže čłowjek hinak žiwy być, hač jako njesebičny dar ze sebje. Egoistiske wojowanja wo jenož to swójske njespožča zbožo, dokelž je to přećiwo naturje čłowjeka. Kaznja lubosće njeje přikazana wotwonka, ale tči w kóždym z nas a je najhłubša potrěbnosć. Tohodla njech bywa naše žiwjenje w swójbach a mjez susodami přeco wotbłyšč žiwjenja Swjateje Trojicy.

TAD