To trjechi, hdyž so praji, zo je Cyrkej w našim kraju stajnje hišće bohata. Wona móže sej hišće wjele dowolić. Hlejće na př. na z wulkimi wudawkami wuhotowane ordinariaty, na ličbu socialnych zarjadnistwow a kubłanskich skutkow, abo měšnikow a přistajenych lajkow z swojimi dobrymi mzdami. To wšak je tež derje tak: Cyrkej dyrbi mjenujcy tež na běrokratiskej runinje fungować. Jeli přirunamy to z našim susodnym krajom – z Čěskej – tam w mnohich wobłukach to mizerablnje wupada. Na druhej stronje wobkedźbujemy w Němskej kontrast: Maš wjele materielnych srědkow, zdobom pak mało duchowneho wuprudźenja.

Prěni křesćenjo – tak so praji – mějachu drje mjenje twarow, za to pak wjace mjezsobneje čućiwosće, mjenje pjenjez, ale hłubšu wěru, mjenje organizowanja, ale wjace dynamiki a dowěry, mjenje teologow, ale wjace swědkow. Hdźe je potajkim tón problem?

W času, jako běchu hišće japoštoljo žiwi, je so Cyrkej spěšnje wuwiwała. Dokelž su japoštoljo z wulkej přeswědčenosću Ewangelij wozjewjeli. Bě snano tež jednorišo: Jězus je jim tehdy prajił: Dźiće a wozbožče swět. To bě jasny nadawk. Swojeho Mištra znajachu wosobinsce, běchu woprawdźići swědkojo jeho ćerpjenja a zrowastanjenja. A k tomu mějachu hišće połnomóc hojić a złe duchi wućěrić. To bě hižo tehdy njewěriwych někak přićahowało.

Wěmy, kak ćežko je dźensa wěru wozjewjeć. Zo je ćežko někoho přeswědčić, kiž je žiwy w dźensnišej towaršnosći derjeměća. Našim blišim so hišće přederje dźe, jědźa a pija wjele, sej popřeja jězby do wukraja, dožiwja a wužiwaja mnoho poskitkow. Njejsu drje zbožowni, ale nasyćeni. A hdyž Boha pytaja, potom tajkeho, kotryž je jim hódź: Bjez zakonjow, bjez napominanjow, bjez posłušnosće, bjez Cyrkwje.

Někotři měnja, zo dyrbi Cyrkej za wěru wjace wabić, abo, zo wona swoje wěcy špatnje „předawa“, zo metody su zastarske. Móžno, zo je něštožkuli na tutej kritice wěrne. Ale za Boha tola njemóžemy wabić, kaž za płokanske srědki abo kosmetiku. To by było přezwjeršne. Bože słowo dyrbi docpěć hłubokosć čłowjeka, a to stanje so w ćichim, rozmyslowanju a měrje.

Cyrkej – tak wěrimy – budźe wšitke časy přetrać, hač do skónčenja časow, dokelž ju stajnje wožiwja Duch Swjaty. Cyrkej budźe tež dźensniši zamućeny čas přežiwić, tež hdyž so wona pomjeńšuje. To pak njesmě być za nas žana wurěč. Smy wšitcy powołani za Chrystusa a za Cyrkej „wabić“, abo lěpje prajene – misijónować.

Mamy puće tež dźensa – byrnjež žane dźiwy njeskutkujemy – wěru wozjewjeć. Mamy „metodu wabjenja za Boha“, kotraž so wšitkim ludźom zešlachći. Tutón puć rěka: Wšědnje cyle jednorje we wěrje a lubosći žiwy być. Pohanskich Romjanow je tehdy jedyn fakt fascinował, mjenujcy, zwotkel to přińdźe, zo su křesćenjo tak sćerpni, zwotkel jich ponižnosć a jednore žiwjenje, zwotkel jich pomocliwosć a sprawnosć, jich sćerpnosć w ćerpjenju, wotewrjenosć a zhromadnosć?

Zwotkel? – Wot wšědneho paćerja. Wot wšědneho čitanja Swjateho Pisma. Wot wšědneje lubosće k Chrystusej a lubosćiwej česćownosće k blišemu. Štóž zwučuje a hromadźi, tón ma – a štóž ma, tón móže tež dale dać; štóž pak nima, tam wostanje darićelska wutroba něma a prózdna.

Jedna modlitwa ze srjedźowěka slědowace wupraja:

Chrystus nima žanej ruce, jenož našej ruce, zo by so dźensa dźěło wukonjało.
Chrystus nima žanej noze, jenož našej noze, zo bychu so ludźo na prawy puć wjedli.
Chrystus nima žanej hubje, jenož našej hubje, zo by so druhim ludźom wo nim powědało.
Chrystus nima žanu pomoc, jenož našu pomoc, zo bychu so ludźo na jeho stronu dóstałe.

TAD