Bibliski recept za dobre mandźelstwo

Dźensniši ewangelij powěda wo mandźelstwje (Mk 10,2-16). Tohodla bych chcył k tutej temje sćěhowace přemyslowanja přednjesć.

Farizejojo su so Jězusa za móžnosću rozwoda mandźelskeju prašeli: Tu přistupichu k Njemu farizejojo a prašachu so Jeho spytujo, hač smě muž swoju žonu pušćić (Mk 10,2). W času Chrystusa, podobnje kaž w časach Stareho Zakonja, bě rozwod pola Židow dowoleny. Rabinojo wadźachu pak so wo jeho přičinach.

Čehodla so wadźachu? Dokelž njeje Mójzes, kotryž je rozwod dowolił, přičiny mjenował. Wón je jenož sćěhowace napisał: Jeli sej něchtó žonu wozmje, a so z njej woženi, a wona so jemu poždźišo njelubi, dokelž wón na njej něšto hrózbne zwěsći, a wón jej  rozwodny list napisa a jón jej do ruki da a ju ze swojeho domu pušći, ... (Dtn 24,1).

Tutón tekst, kaž widźimy, powěda jenož wo zwěsćenju něšto hrózbneho, ale što to je, to so dokładnje njepraji. Tohodla wadźachu so mjenujcy rabinojo mjez sobu a pytachu za prawej wotmołwu.

W času Jězusa Chrystusa běštej dwě wotmołwje poměrnje popularnej. Prěnja praji: Něšto hrózbneho – to je kurwarstwo, a druha: Dosaha, zo je to přeseleny wobjed. Z druhimi słowami, měnjenja běchu rozdźělne. Jedna šula wučeše, zo dyrbi jenož wažna přičina być, a druha nawopak – rozwod je dowoleny wšelakich přičinow dla.

Pola křesćanow je to druhdy podobne. Su tajke swójby, kotrež so rozwjedu wažnych přičin dla, a su tež tajke, hdźež so wšelakich maličkosćow dla dźěla.

A kajka běše wotmołwa Jězusa Chrystusa? Cyle negatiwna. Rozwod je wulke zło: Štož je Bóh zwjazał, njech čłowjek njedźěli (Mk 10,9).

Čehodla ma to tak być? Bójskeho stworićelskeho plana dla, dokelž na spočatku stworjenja je Bóh muža a žonu sčinił (Mk 10,6). Hinak prajene, rozwod je přećiwo Božej woli, a wšitko, štož je přećiwo Bohu, wobroća so, prjedy abo pozdźišo, přećiwo čłowjekej.

A što to wšitko za nas rěka? Dwě cyle jednorej mysličce.

Sprěnja. Wšitcy, kotřiž nimaja hišće žanu swójbu, a planuja ju załožić, dyrbja so wo prawu mandźelsku abo praweho mandźelskeho modlić, a sprawne křesćanske žiwjenje wjesć, dokelž, kaž čitamy w knize Jězus Sirach dobra žona je dobry podźěl, a bohabojaznym je přidźělena (26, 3). Samsne da  so wo dobrym mužu prajić – wón je tež dar Boha.

Zdruha. Wšitcy, kotřiž maja hižo swójbu, dyrbja wězo swěru wobchować. Ale nic jenož. Ja bych prajił, woni dyrbja so často na jedne přisłowo dopomnić. Mjenujcy dźe wo přisłowo, kotrež steji w Knize přisłowow: Tři wěcy su mi spodźiwne, a stwórtu scyła njezrozumju: Puć worjoła na njebju, puć hada po skale, puć łódźe wosrjedź morja, a puć muža k młodej žonje (30,18-19).

To je tak mjenowane ličbne přisłowo, kotrež mjenujo něšto na spočatku wujasnja, to štož je na kóncu. A na kóncu tuteho přisłowa so rěči wo mužu a žonje. Tohodla je to přisłowo, kotrež wujasnja potajnstwo čłowječeje lubosće.

Čehodla? Cyle jednorje: Mjenujo worjoła na njebju, hada na skale a łódź na morju. Kóždy z nich so hiba, ale njezwostawa po nim žadyn slěd. W mandźelstwje dyrbi to podobne być. W lubosći dyrbi kóždy dźeń kaž prěni być. Je to bibliski recept za dobru dospołnu a stajnu čłowjesku lubosć.

DJD