Lubi wěriwi, dźensa swjećimy wysoki swjedźeń Chrysta Krala, njeje to pak jenož swjedźeń Chrysta Krala, ale je to swjedźeń Chrysta Krala cyłeho uniwersuma. Kajki pak je rozdźěl mjez titlomaj Chrysta Krala a Chrysta Krala uniwersuma?

Wulki a wažny!

Zo bychmy to lěpje zrozumić zamóhli, mamy so na jednu cyle zajimawu ideju ze Swjateho Pisma dopomnić. Dźe tu wo bibliski koncept pohanstwa.

Što je pohanstwo, to nimale kóždy wě. Klasiska wotmołwa klinči takle: Pohanstwo je to česćowanje předmjetow a ludźi jako přibohow.

A što praji k tomu Biblija?

Swjate Pismo zrozumi to podobnje a samo zakaza pohanstwo. Na přikład w Knize Eksodus  čitamy: Njedźěłaj sej žadyn wobraz, žanu podobu toho, štož je na njebju abo na zemi abo we wodźe pod zemju. Njesměš sej před tutymi wobrazami na zemju ćisnyć a je česćować (20,3–5).

Ale nic jenož to!

Bibliska ideja pohanstwa je wobšěrniša a hłubša. To njeje jenož česćowanje předmjetow a wosobow jako přibohow. Wězo je to tež měnjene, tola nic jenož. Biblija jako woprawdźity profet widźi a rozumi wjace a lěpje hač my.

Što pak tute wjace a lěpje woznamjenitej?

Zo bychmy to derje zrozumić móhli, mamy so na někotre fakty ze stawiznow Wuzwoleneho ludu dopomnić.

Sprěnja. Wuzwoleny lud je přeco do Boha wěrił, ale njebě to hišće, wosebje na spočatku, wěra do jeničkeho Boha, tak mjenowany monoteizm. Tohodla praji prěnja Boža kaznja: Njeměj cuzych bohow pódla mje (Eks 20,8). Po słowje přełožene z hebrejsčiny klinči to pak trošku hinak, dokelž město serbskeho njeměj ma originalna bibliska rěč słowo njebudźe. A njebudźe pokaza, zo „eksistuje“ cuzy přibóh, znajmjeńša je takle Wuzwoleny lud hač do šěsteho lětstotka do Chrystusa myslił. Podobne je z mjenom Serbske Pazlicy, dopomina wono hnydom na to, zo su hišće tež Němske Pazlicy.

Zdruha. Wěra Wuzwoleneho ludu je so přeco wuwiwała, to rěka, zo njeměješe lud Boži přeco jenaku předstawu wo swojim Bohu. Na přikład najstarša ideja Boha Wuzwoleneho ludu běše tajka: Jahwe je to wulki Wojak. To wěmy z najstaršich bibliskich tekstow. Mjez druhim z Knihi Eksodu z tak mjenowaneho Spěwa dobyća, kotryž su Israelića po přeprěčenju Čerwjeneho morja spěwali. Tam rěči so wo Bohu jako Wojowarju takle: Spěwajmy Knjezej, přetož je wulkotny, konje a jězdnych ćisny Wón do morja. […] Jahwe je zmužity Rjek, […] Faraonowe wozy a jeho wójsko ćisny Wón do morja. […] Twoja prawica, Knježe, wokrasnja so z mocu; Twoja prawica, Jahwe, rozmjeće njepřećela (15,1–6).

Ztřeća. Tuta ideja Boha jako Wojaka běše cyle wažna. Wosebje, hdyž běše wójna. Tajki Bóh dźě škitaše a pomhaše njepřećela porazyć. Ale, hdyž njebě wójna a bě měr, što činješe Wuzwoleny lud w tajkim padźe? W tajkim padźe je wón zamołwitych přibohow za přirodu a wosebje za dešć česćował. Hdyž běše wójna su Jahwe česćowali, a hdyž běše měr su přibohu płódnosće, kotrehož mjenowachu Baal, słužili. Myslachu dźě sej, zo njerozumi Jahwe ničo wo přirodźe a ratarstwje.

Z druhimi słowami, tute podawizny Wuzwoleneho ludu dopominaja nas na to, zo njeje pohanstwo jenož česćowanje předmjetow a wosobow jako přibohow, ale je to tež wobmjezowanje wliwa Boha w našim žiwjenju, kaž to běše w padźe bibliskeho Jahwe – zamołwity jeno za wójnu, nic pak za ratarstwo.

Poprawom je woprawdźity Bóh zamołwity za wšitko a za wšitkich. Nic jenož na přikład za cyrkej, ale tež za městno našeho dźěła, nic jenož za kuchnju, ale tež za spansku stwu, nic jenož za Jutry, ale tež za Oktoberfest w Mnichowje. Mjenujcy tuteje přičiny dla so mjenuje dźensniši swjedźeń Chrysta Krala uniwersuma, a nic jenož Chrysta Krala.

DJD