Ideji profeta Ecechiel

Dźensniše prěnje čitanje pochadźa z Knihi Ecechiel (1,28b – 2,5). To je jedyn z najwažnišich tekstow Stareho Zakonja. Wón bu wot profeta Ecechiela napisany. Tohodla chcu k tutej temje něšto wjace prajić.

Na spočatku krótka biografija jako informacija. Profet Ecechiel bě w šěstym lětstotku do Chrystusa žiwy, najprjedy w Swjatym kraju a potom wot lěta 598 w Babyloniskej, hdźež bu wón z druhimi krajanami do wuhnanstwa zawlečeny.

Tam mjenujcy dožiwi wón wosobinske zjewjenja Boha Jahwe, kiž powoła jeho za swojeho profeta. A dyrbi so rjec, zo bě to cyle mudry rozsud Boha (Bóh je dźě mudrosć), dokelž wołajo Ecehiela za profeta wuzwoli wón sej praweho čłowjeka, kotryž přinjese bohate płody, wosebje za tehdyši israelski lud. Dwaj cyle jednorej přikładaj.

W prěnim póńdźe wo to, štož znajemy dźensa z mjenom synagoga. To je jedna z najwažnišich židowskich institucijow. Tam so čita a komentuje Swjate Pismo, kaž tež so modli. Synagoga wukonja tohorunja funkciju šule za wukubłanje dźěći a młodźiny w zakładach wěry.

Prěnja synagoga bu mjenujcy wot profeta Ecechiela załožena (tak znajmjeńša so měni). To njebě wězo samostatne twarjenje. Wona měješe swoje městno w domje Ecechiela na wuhnanstwje. Jenož pozdźišo wuwi so jako samostatna institucija.

Naše křesćanske swójby bychu móhli něšto podobneho na tutym polu činić. Znajmjeńša w adwentnym a póstnym času doma zhromadnje Bibliju čitać a wo njej diskutować. To je dźě zakład našeje wěry, kaž tež jeje hłowne zežiwidło. Za čas profeta Ecechiela pomhaše čitanje Swjateho Pisma židam we wuhnanstwje sej swoju  wěru wobchować. Z toho nasta samo jedne wuprajenje, kiž praji: W tutym času, hdyž židźa běchu bjez swojeje ródneje zemje, sta so Biblija z jich wótčinu.

Profet Ecechiel ma pak hišće jednu zasłužbu, kotraž ma tež něšto ze synagogu činić. To je mjenujcy tak mjenowana apokalyptiska literatura, kiž bu tež w synagogach čitana. Z jeje wótcom bě tohorunja Ecechiel. Wězo bu wona podobnje kaž synagoga jenož pozdźišo dale wuwita, tola jeje spočatki sahaja do časa Knihi Ecechiel.

Samozrozumliwje njemóžemy w jednym prědowanju połnu charakteristiku tuteje literatury podać. Za to njeje čas. Njehladajo pak na to, spytajmy znajmjeńša to, štož je najwažniše naspomnić. A to najwažniše je sćěhowace.

Do nastaća tuteje literatury njemějachu židźa žanu dospołnu ideju wo žiwjenju po smjerći. Wotemrěty čłowjek – po jich měnjenju – dźěše cyle jednorje do krajiny zemrětych, kotraž so mjenowaše šeol. Tuž koncentrowachu so židźa, do nastaća apokalyptiskeje literatury, jenož na časne žiwjenje, hdźež dyrbješe wšitko běžeć po cyle jednorej zasadźe: Štóž je pobožny a sprawny, toho žohnuje Bóh ze wšelakorymi dobrami, kaž kruta strowota, dołhe žiwjenje, pilna mandźelska, mnozy synojo, wulke stadła, płódne pola a tak dale, a štóž njebě sprawny, toho žiwjenje běše krótke, ćežke a problematiske. Tohodla na přikład, hdyž čitamy Knihu Ijob, to na jeje kóncu rjek tuteje podawizny dósta nimale wšitko wróćo, štož je zhubił, a samo dwójce tak wjele, kaž měješe do toho.

Samsna myslička steji w Prěnjej knize Kralow, kotraž powěda wo kralu Salomonje. Wón poprosy Boha wo mudrosć, dósta pak k tomu hišće bohatstwo a ćesć, dokelž njemóžeše we wonym času jedyn mudry chudy a njepřipóznaty być.

To stej wězo jenož dwaj małkej přikładaj, ale židźa myslachu mjenujcy do časa nastaća apokalyptiskeje literatury tak. We woprawdźitosći pak njebě to přeco tak. Tohodla mamy w Swjatym Pismje wjele tekstow, kotrež powědaja wo ćerpjacym a nuzu tradacym sprawnym čłowjeku. A čehodla bě to tak, njebě přeco jasne!? Snadź tuteje přičiny dla nasta apokalyptiska literatura, kotraž wotewrě ludźom perspektiwu přichodneho swěta, kiž stanje so na kóncu časow. Potom dóstanje kóždy to, štož je sej zasłužił: Žohnowanje abo chłostanje.

Dźensa sej njemóžemy my křesćenjo našu wěru předstajić bjez tuteje eschatologiskeje perspektiwy. Ale spočatki tuteje wozbóžaceje mysle sahaja do časow profeta Ecechiela, dokelž wěra, kaž wšitko w našim žiwjenju, so tež wuwiwa. Naš wosobinski kontakt z Bohom njesmě žane wuwzaće być. Wón ma so tež wuwiwać. Za to pak je wěriwe wucho trěbne.

DJD