1/. W pjatym lětstotku do Chrystusa powědachu sej w Bliskim wuchodźe wo wěstym Ahikarje. „Sy kaž štom bjez płodow, napominaše na njeho nan. Hačrunjež steji při rěce, je jeho mějićel nuzowany jón podrězać“. – „Přesadź mje na druhe městno, a jeli potom płody njeponjesu, da mje podrězaj“, wotmołwi Ahikar. Nan wopraša pak so retorisce: „Hdyž sy při wodźe stał, njejsy žane płody njesł. Kak chceš to na nowym městnje zamóc?“
Najskerje je Jězus tutu podawiznu znał a jako swójske přirunanje podał. Powědaše ju ludźom, kotřiž běchu wot krawneho zběžka Galilejskich přez Pilatusa a tež wot jedneje twarskeje katastrofy w Jerusalemje poraženi. Woni sej myslachu, zo su tele njezboža sćěh Božeho chłostanja.
Jězus interpretuje to trochu hinak, prajo: Njemysli na druhich, mysli najprjedy na swoje žiwjenje. A potom warnuje: „Ale jeli so z pokutu njenakazaće, wšitcy podobnje zahinjeće“ (Lk 13,3).
A jako někak dwělowaše, zo budźe jeho warnowanje přesłabe, přirunaše to z njepłódnym figowcom we winicy.
„Něchtó měješe w swojej winicy figowc sadźeny. A přińdźe za płodami na nim hladać, a njenańdźe žane. Tu rjekny wón winicarjej: Hlej, tři lěta su tomu, zo chodźu płody pytać na tutym figowcu, ale njenamakam žane. Porubaj jón! Čemu trjeba telko pódy? Ale wón jemu wotmołwi: Knježe, wostaj jón hišće tute lěto! Wobkopam jón a pohnoju. Snano změje hišće płody, jeli pak nic, potom jón porubaj“ (Lk 13,6-9).
Tute přirunanje je krótke, jasne a zrozumliwe. Jeho zaměr je, pozbudźić k změnjenju myslenja a interpretowanja faktow – z wužitkom za sebje, a nic druhim na škodu. Logika Jězusa pak so wot logiki nana Ahikara rozeznawa. Je to logika smilnosće a sćerpnosće z hrěšnymi a słabymi. Hdyž samo Jězus na žiwjenje čłowjeka z perspektiwy zahrodnika hlada, dawa wón přeco kóždemu štomej hišće šansu!
Přirunanje wo njepłódnym figowcu je jara wobrazliwe. Čłowjek, kotryž bě figowc sadźił, pytaše na nim płody. Njenamakawši žane, přikaza štom podrězać. To wuskutkowa pak w zahrodniku znapřećiwjenje, kotryž čuješe so za štom zamołwity. Zahrodnik mjelnješe a hnoješe pódu kołowokoło zdónka. Na tute wašnje docpě wón, zo dósta njepłódny štom swoju poslednju šansu. Wěmy, zo runje tajki štom dyrbi płódny być, hewak je jeho wosud rozsudźeny.
Hdy by tute přirunanje jeničce na zahrodnistwo přitrjechiło, bychmy móhli bjezstarostnje spać. Jeho žro pak je, zo potrjechi to kóždeho z nas. Tute figowcy smy dźě runje my, kotriž płody płodźimy abo tež njepłodźimy. Jeli smy jałowi, kaž štom z ewangelija, wostanje naša eksistenca bjezzmyslna a njewužitna.
2/. Z prawom wočakuje zahrodnik wot figowca płody. Što pak wočakuje Bóh wot čłowjeka? Hnydom bychmy móhli wotmołwić, zo wočakuje wjele dobrych skutkow, tole pak njeby cyła wěrnosć była. Najprjedy ma so tajki prěni dobry skutk stać, kiž je wupłód sprawneho zadźerženja čłowjeka před Bohom.
Dobre skutki jako dobre płody našeho žiwjenja su někak zwonkowne. „Zo bychu móhli nastać – pisa mišter Eckart, dominikan XIV. lětstotka – trjebny je skutk we wutrobnu čłowjeka, mjenujcy skutk nakazanja“.
Nakazanje njeje pak jenož techniski manewer, zo něšto w swojim žiwjenju změnimy, a zo so moralisce polěpšimy. Nakazanje, ke kotremuž nas Chrystus woła, je najprjedy naš hłuboki nutřkowny skutk, z kotrymž zahaji so Bože skutkowanje w nas.
Je to někak kaž woknješka našeje duše wurjedźić dać, zo bychmy potom pruhi Božeje miłosće, Božeje lubosće a dobroćiwosće do swojeje wutroby pušćili. Runje přez nje móža so dobre płody wonkownych skutkow zrodźić. Byrnjež najprjedy wažne było, zo swoju wutrobu wot swójskich předstawow, mysli a wotwisnosćow wučisćimy, kotrež naše nabožne žiwjenje putaja a deformuja.
Wuznamne w dźensnišej perikopje ewangelija je, zo njeměri so Jězusowe wołanje k nakazanju na ateistow ale na wěriwych. Wón njenamołwješe ludźi jenož tehdy, ale tež nas dźensa. Jeho žadanje za nakazanjom ma kóždy wosobinsce přiwzać. Dokelž naš problem – problem ludźi, kotřiž wěrja a prawidłownje kemši chodźa – njeje njewěra, ale zo stejimy husto w napřećiwku, w stajnej łži abo ludarstwje. Naš póstny nadawk rěka – mjez druhim – zo swoje pozdatne nabožne žiwjenje wučisćimy, zo sčinimy jasne a wěrne.
3/. Póstny čas je runje k tomu, zo bychmy swoje swědomje prówowali a naše nabožne žiwjenje womłodźili. Pruwujmy, z kajkim nastajenjom kóždu njedźelu do cyrkwje dźemy. Pruwujmy tež, z kajkim nastajenjom so k druhim ludźom bližimy. Činimy to dobre z lubosće, abo jeničce korektnosće a swójskeho wužitka dla? Pruwujmy, kak daloko smy za Boha a za blišich we wšědnym žiwjenju njesebični. Bóh znaje kóždu našu mysl. Wón tež wě wo najhłubšim hnuću našeje wutroby. Wón w nas kóžde čiste nastajenje a kóždu njesebičnosć mytuje.
Póstny čas je k tomu, zo bychmy stanyli a so do hłubiny swojeje wutroby nawróćili, zo bychmy ju wotewrěli a Božeho Ducha do njeje pušćili. Tónle Duch je kmany wupalić w nas wšitko to, štož je hišće snano małe, wuske a škódne. Zdobom je Duch Swjaty kmany, nas pozběhnyć k žiwjenja hódnej čłowjeskosće, wotpowědnje Chrystusowym wočakowanjam. Amen.
TAD