Z jeničce dobrymi přećami je hela napjelnjena

Swjate Pismo je połne Božich kaznjow. Tak zwurazni Bóh ludźom swoju wolu: Njesměš morić, njesměš mandźelstwo łamać, njesměš kradnyć, njesměš wopačnje rěčeć a swědčić atd. Wšitke wone su jara wažne a njerjaduja jenož naše wosobinske ale tež naše towaršnostne žiwjenje.

Naš Knjez Jězus Chrystus rěči hišće wo jednej kazni. A tuta kaznja je cyle wurjadna. Tuta kaznja zmóžnja wšitko druhe dopjelnić a spjelnić. W tutej kazni maja wšitke druhe kaznje jich žórło. Dźe wo kaznju lubosće.

W ewangeliju dźensa čitamy mjez druhim: Jedyn z farizejow, wučer zakonja, so Jězusa spytujo wopraša: Mištrje, kotra kaznja je najwjetša w Zakonju? Wón rjekny jemu: Lubuj swojeho Knjeza z cyłej swojej wutrobu a z cyłej swojej dušu a z cyłym swojim rozumom! To je najwjetša a prěnja kaznja. Druha je jej runja. Lubuj swojeho blišeho kaž sebje samoho! Na tutymaj kaznjomaj wisa cyły Zakoń a profeća.

Lubuj! – Što měnješe tehdy Jězus, hdyž wo tym rěšeše? Kak dyrbju lubować? Dźensa mam wosobinsce wěstu zdźeržliwosć hižo před tutym słowom, hižo tohodla, zo njebych banalny był. Wšudźe, a wjacore razy wob dźeń, w telewiziji, w spěwanju a w rozhłosu to wospjetnje klinči; často pak so prawje njezrozumi abo so tež znjewužiwa. – We wěriwym křesćanskim žiwjenju je tola lubosć něšto cyle bytostne! Na žadyn pad so jenož jako začuće abo wokřewjenje njezrozumi. Stajnje njese zamołwitosć a swěru, je bóle duchowna hač rozwólna.

Hižo F. M. Voltaire (1694–1778) je k tutemu prašenju pisał: Dawaja wšelake družiny lubosće, a hdyž definujemy, lědma wěmy, na čo swoju kedźbliwosć wěnujemy. Někotři budu zmužiće a mjenuja „lubosć“ za požadliwu nachilnosć na někotre dny, za zwisk bjez zawjazanosće, za požadliwosć bjez přichilnosće, za romantisku fantaziju atd. To je tak wjele mjenow. Što pak wučinja woprawdźitu lubosć?

Powšitkownje a bytostnje lubować rěka to dobre, to najlěpše chcyć za tamneho. Tón, kotryž sprawnje lubuje – praji filozof Plato (427–347) – móže samo swoje žiwjenje za druhich zwoprować. Sprawna lubosć dyrbi potajkim něšto sylne być, je w nas něšto Bože, je wěsty motor, kotryž wšitko pohibuje; přesahuje zymny rozum a čistu sprawnu kalkulaciju. Problem našeho časa njeje prěnjotnje atomowa bomba, nic hrožaca wójna abo hłód, ale čłowječa zymna wutroba.

Jězus rěči dźensa wo Božej lubosći a lubosći k blišemu. Stej, takrjec, dwaj stołpaj za křesćana: Lubosć k Bohu jako žórło wěrneje lubosće k čłowjekej a lubosć k čłowjekej jako znamjo a wuraz wěrneje lubosće k Bohu.

Boha lubujemy dla Jeho samoho: Wón je naš stworićel, darićel žiwjenja, Tón kotryž nas žohnuje a chce nas wozbožić. Kak njebychmy Jeho měli lubować? Tróšku ćešo je to z lubosću k blišemu, dokelž přećelow a přećelnych ludźi je lochko lubo měć. Ale njepřećelow a ludźi ze špatnym swědomjom je pak ćešo. Ale tež tutych mamy lubować, dokelž tež tute su stworjene po Božim wobrazu a móža jónu na prawy puć so wróćić. Přećelow dyrbimy w Bohu lubować, njepřećelow pak Boha dla, praji swjaty Hrjehor.

Lubuj! – Žada dźensa Jězus Chrystus. Lubosć so njepokaza jenož w přećelnosći, nic jenož w dobrym přeću, nic jenož w dobrym słowje, ale wosebje w skutku: Před Bohom – w dobrym bjezporočnym nabožnym žiwjenju. Za blišeho – we wotewrjenosći k aktiwnej pomocy, tež w materielnej formje, hdyž sej to nuza wužada.

Štož jednemu swojich blišich sčiniće, to sće Mi sčinili – praji Jězus. Lubuj swojeho Boha a lubuj swojeho blišeho! – žada sej Jězus. Naša duša ma dwě durje, jedne durje k Bohu, jedne k blišemu. Wotewrja pak so jenož zhromadnje. Njemóžemy być wotewrjeni Bohu, hdyž so zamknjemy blišemu. Hdyž jedyn pobožny skiwli, zo njemóže so modlić, dyrbi durje swojemu blišemu bjez předsudkow šěroko wotewrěć. Potom so tež durje k Bohu njebudźa zawrjeć. Při pytanju za sprawnosću a lubosću Jeho tež zetkamy. Wón je naša sprawnosć, naš Knjez. Wón je naša Lubosć, naš Bratr.

Bratřa a sotry, w žiwjenju je wjele pruwowanjow. Přeco zaso wospjetuju młodostnym, zo hakle po šuli woprawdźite pruwowanja přińdu. Najwažniše pruhowanje pak přińdźe po smjerći. Potom budźe Bóh nam najwažniše prašenje stajić: Kak sy ty lubował? Amen.

TAD