Jenož prawa wěra je puć k wěčnemu žiwjenju pola Boha

1. Wšelakore su Bože dary, moji lubi, ale tón najwjetši dar je wěra. To je dar, kotryž njemóžeš sej zasłužić. Tónle dar, tak mjenowane symješko wěry, smy hižo w křćeńcy dóstali. Ze zornjatka pak ma so wulki štom stać, štož woznamjenja – čas žiwjenja – zo maš prócu a zdobom wotewrjenu wutrobu na impulsy Božeje hnady. Su tež hinajše puće, hdźež ludźo započnu wěrić. To su tajcy, kotřiž prawdu pytaja a su po sprawnosći žiwi, haj, su wotewrjeni Božemu skutkowanju.

Hladajće, prošu, na dźensnišu scenu Jězusa ze stotnikom (Lk 7,1-10). Zawěsće hnuje nas zadźerženje čłowjeka, kotryž pochadźa wot pohanow. Zwotkel je pola tuteho zastojnika romskeje administracije tajka pokornosć a dowěra? Wón běše dobry čłowjek, přichileny Židam, tón, kiž n. př. jim sam dał synagogu natwarić (Lk 7,5). Dźakowano kontaktam ze Židami zasłyša wón wo Jězusu a jeho skutkowanju. Hdyž jeho wotročk schorje, pytaše tónle stotnik knjeza Jězusa (Lk 7,2-3). Jeho namakawši, prošeše wo wopyt a wustrowjenje słužownika. Nimo swojeje zastojnstwa nječuje so hódny, direktnje z Jězusom rěčeć; radšo pósła židowskich staršich z přeprošenjom a próstwu (Lk 7,3).

Jězus je zwólniwy do domu stotnika hić, nimo mnohich swojich nuznych naležnosćow (Lk 7,6). Stotnik pak ma jara krutu dowěru Jězusej: Knježe, njetrjebaš do domu stupić, dowěrjam, zo budźe dosahać jenož Twoje wustrowjace słowo znazdala (Lk 7,6-7). Jězus dźiwa so, přetož stotnik je pokorny, wón mudrje argumentuje, a we nim tči tež wulka nadźija, zo so dźiw wustrowjenja zdokonja (Lk 7,9a). Naposledk Jězus rjekny: „Praju wam: Ani we israelskim ludźe njesym tajku wěru našoł!“ (Lk 7,9b). Hinak prajene: Tutón pohan bóle wěri a je bliže Bohu hač ći, kotřiž měnja, zo jim to awtomatisce – po tradiciji – słuša, mjenujcy Židźa.

2. Zadźerženje stotnika njehnuje jenož Jězusa, ale tež nas pozbudźuje. Jeho pokornosć spožća mudrosć, mudrosć pak pyta nadźiju, a tak rodźi so w jeho wutrobje wěra. Hinak prajene: Sym bohaty, mam móc a wojakow pod sobu, tola připóznawam swoje hranicy a słabosće; a wěm, zo sam sebje wumóžić njemóžu; potajkim trjebam Boha, trjebam Jeho pomoc, chcu Jemu słužić. Swjaty japoštoł Pětr jónu rjekny: „Knježe, ke komu póńdźemy? Ty maš słowa wěčneho žiwjenja. A my smy wěrili a póznali, zo sy Ty Swjaty Boži“ (Jan 6,68-69). Póznajemy tole tež my, katólscy Serbja? Abo spušćamy so jeniče na wonkownu tradiciju a nałožki?

Njedawno rjekny mi jedyn młodostny, kotryž do Boha hižo njewěri, a praji to kritisce, wumjetujo: We Katólskej cyrkwi namakam jenož mało wěry. Wšitko w njej je natwarjene na wonkowny ritus a tradiciju; a hdyž nutř hladaš, nańdźeš mało wěriwych, žiwje přeswědčenych a po Božich kaznjach žiwych. Rjana fasada, to, ničo wjace. Tajke krute zwěsćenje njepřitrjechi. Tola pohnuwa nas k rozmyslowanju, wosebje pola nas Serbow.

Čłowjek, moji lubi, stawa so wěriwy, nic po zdźědźenej wěrje wótcow, ale dźakowano wosobinskej wěrje do wosoby Jězusa Chrystusa. Tajka wosobinska wěra zežiwja so prawidłownje z modlitwu, Božim słowom, Kemšemi, spowědźu a skutkami lubosće. Swjaty Pawoł pisa Kolosanam: „njepřestawamy so za was modlić a prosyć, zo byšće dóznali Božu wolu ze wšej mudrosću a duchownej rozumnosću. Budźće žiwi Knjeza dostojni, zo byšće so jemu we wšěm lubili. Budźće płódni z kóždym dobrym skutkom a rosćće z póznawanjom Boha“ (Kol 1,9-10). To by mohł zakładny program być za Serbow, kiž měnja katólscy a wěriwi być.

3. Něchtó znapřećiwi, a praji: Dwělować we wěrje je čłowjeska wěc. To trjechi, dwěle słušeja žiwjenju wěry. Tole pokazuje so w małkim wobłuku, zo maš na prikład přemało dowěry do Božeje předwidźitośće, abo hdyž wo wěrje zasadnje dwěluješ. Dwěle su pak k tomu, zo je z modlitwu, čitanjom Swjateho Pisma a z Božej pomocu přewinješ! Smy tak a tak hustodosć sami na tym wina, dokelž smy wopačnje žiwi. Naše žiwjenske wašnje je druhdy jara zdalene wot Božeho zmyslenja, we wěrje so njekubłamy abo wustajamy druhdy swoju wěru lochkomyslnje wohroženjam.

Praji so: Wěriš tak, kaž so kóždy dźeń modliš; wěriš tak, kaž wodawaš; wěriš tak, kaž Kemše swjećiš. A hdyž hižo prajiš ja kruće wěrju, njetrjebaš poprawom žane dźiwy a wosebitosće widźeć. Wěriš, dokelž sy so Chrystusej dowěrił, dokelž sy Jeho słowa za wěrnosć přiwzał – a štož je wažne – sy po nich žiwy. Potom kładźeš wšo swoje žiwjenje – kaž stotnik – dowěrliwje do Božeje ruki, lubuješ Boha z cyłeje wutroby, a činiš wšo, štož Bóh chce. Twoja wěra je potom kaž korjeń, z kotrehož wšitke druhe dobre počinki wurostu.

Wěra rěka – kaž to w Lisće Hebrejam steji – „přeswědčenje wo wěcach, kotrež hišće njewidźimy“ (11,1). Potajkim my wěrimy, moji lubi, a nadźijamy so na Bože wjedźenje, dokelž Wón je poselstwo wo sebi a wo čłowjeku přinjesł, a zdobom plan wumóženja wozjawnił. Na tute wašnje mamy wšo za wěrne – mjenujcy wšo, štož je Bóh woktrył a štož Cyrkej wuči.

Jězus Chrystus njech nam wěru dale skruća, zo njeby wuhasnyła. Wjace hišće – wona dyrbi rosć, zo by tež druhich ludźi docpěła a wumóžiła, dokelž jenož prawa wěra je puć k wěčnemu žiwjenju pola Boha.

Kóždy raz na Kemšach, do swjateho woprawjenja, wospjetujemy słowa romskeho stotnika: Knježe, njesym hódny, zo by zastupił pod moju třěchu – potajkim – do mojeje wutroby. Tež dźensa tute słowa wuprajimy. Njech budu to słowa, kotrež zwuraznjeja našu wosobinsku wěru, zwuraznjeja pokornosć a tež dowěru, zo smy přeco hotowi, Bohu swěru wopokazować a blišim njesebičje po boku stać. Amen.

TAD