Židźa, Grjekojo a křesćanstwo

Lubi wěriwi, w dźensnišim ewangeliju smy sćěhowacu sadu słyšeli: „Mjez tymi, kotřiž běchu přišli, zo bychu so na swjedźenju modlili, běchu tež někotři Grjekojo” (Jan 12,20). To klinči trošku spodźiwnje, zo běchu Grjekojo do templa so modlić přišli.

Ale je to takle jenož na prěni pohlad. We woprawdźitosći bydlachu Grjekojo w Israelu hižo znajmjeńša wot XIII. a wosebje wot III. lětstotka do Chrystusa. Pozdźišo počachu někotři z nich samo do Boha Israelitow wěrić.

Najprjedy snadź tohodla, dokelž běchu pola Židow misjónarojo, kotřiž wozjewjachu pohanam wěru do jeničkeho Boha. Ale nic jenož. Mnozy Grjekojo přijimachu židowsku wěru sami bjez kóždeježkuli pomocy misjónarow, dokelž bě židowska wěra cyle mudra, zmysłapołna a čłowjeska. A Grjekojo, kaž wěmy, lubowachu a pytachu mudrosć. Tohodla ćehnješe židowska wěra sama, bjez wulkeje starosće misjónarow, nowych wěriwych, kotřiž běchu do toho hišće pohanojo.

Cyle jednory přikład. Kotry je najbóle znaty přełožk Biblije? Je to přełožk Swjateho Pisma z hebrejšćiny do grjekšćiny, kotryž bu w III. lětstotku do Chrystusa zhotowjeny. Tutón přełožk mjenujcy sej skazachu Grjekojo, kotřiž chcychu židowske Swjate Pismo w swojej rěči čitać a je w Aleksandriskej bibliotece měć.

Tajkich nakazanjow k židowskej wěrje je tež dźensa hišće. Jenož njerěči so wo tym „wótře”. A znajemy přikłady nakazanja k židowskej wěrje samo tež mjez katólskimi měšnikami. Na přikład je w zašłym lětstotku Geza Vermes, znaty madźarski katólski měšnik a profesor židowsku wěru přiwzał.

Ale što to wšitko za nas rěka? Jednorej mysličce.

Sprěnja. My křesćenjo njesměmy ženje zabyć, zo so naša wěra na Judaizm zepěra a zo su Židźa naši předchadnicy we wěrje, wot kotrychž móžemy wjele praktiskich wěcow nawuknyć, kaž na přikład hłuboki zajim za Swjate Pismo, kotrež nječitaja Židźa jenož w synagogach, ale tež doma, zhromadnje z cyłej swójbu.

Zdruha. Křesćanstwo je tež mudra, zmysłapołna a čłowjeska nabožina. Ale, Bohu žel, křesćenjo často cyle sprawnje po swojej wěrje njejednaja, tohodla trjebaja wšelakich misjónarow. Jeli pak budźe kóždy z nas po swojej wěrje sprawnje žiwy, to pomha druhim, samo bjez misjónarow, puć k Jězusej Chrystusej namakać a tež do Cyrkwje zastupić.

DJD