Běła njedźela

W łaćonšćinje rěka wona Dominica in albis depositis, potajkim njedźela wotpołoženych běłych drastow. W starej Romskej cyrkwi so na tutej njedźeli běłe drasty wotpołožichu, kotrež běchu so na Swjatej soboće wukřćeni zdrasćili. Wulka radosć je towaršiła tehdy nowowukřćenym, kotřiž wot wokomika křćeńcy cyle Knjezej słušeja. Tež my chcemy za Boha, Cyrkej a wěru zahorjeni być, kaž prěni křesćenjo w Antice; radostnje swědčić wo potajnstwje zmortwychstanjenja.

Tomaš japoštoł, hdyž zasłyši, zo je Jězus zmortwychstanył, njeje móhł to zapřimnyć a kategorisce so zakitowaše. Wón měnješe: Jeli njewuhladam…, jeli so jeho njedótknu…, njebudu wěrić! Jězus pak rjekny: Tomašo, njebudź njewěriwy, ale wěr! Tón Jemu wotmołwi: Dominus meus et Deus meus – mój Knježe a mój Božo! štož rěka: Ty sy woprawdźity Bóh, haj, jenož Bóh móže tajke něšto činić. Najskěrje kóždy z nas pěstuje w sebi něšto wot „njewěriweho” Tomaša – smy we wěrje njewěsći, dwělowace a samo kritiscy. Spytamy tuž na swoje wašnje potajnstwa wěry trošku lěpje zrozumić a zdobom swoje dwělowanja wotbyć.

Wjetšina z nas słyši wo Bohu hižo w dźěćatstwje. Woni su nam wo Nim powědali – mama, papa, dźěd, wowka a knjez farar. Běše to Bóh, Stworićel, skerje stary a mudry, kiž lubuje, ale so tež hněwa, hdyž smy njeposłušni. W młodźinskim času přichadźa fascinacija wo Jězusu, čitanje swjateho Pisma, młodźinske kružki, nabožna moderna hudźba, młodźinske putnikowanja, atd. Jězus jewi tu jako tón fantastiski přećel. W tej starobje maš pak zdobom wěšty njepokoj – to rěka nimaš tu cyłu swobodu. Dokelž tón dobry Bóh přez swoju Cyrkej něšto zakazuje, štož je młodostnemu po zdaću wosebje přijomne.

Naposled přińdźe zrawa staroba, a w njej prěnje zwažliwe twjerdźenja: Cyrkej njesmě so měšeć, dosaha same Swjate Pismo, dosaha samón Jězus, a tež, zo wěste moraliske kaznje jewja so hižo zastarske. Pokazamy so tu mudri, kritizujemy spěšnje bamža, biskopow a měšnikow. Po dalšich lětach pak, hdyž njejsmy swět zdobyli a přeco wjace wšědnych starosćow změjemy, posłuchamy potom rady na Bože słowo, dźemy časćišo ke spowědźi a česćimy sej mudrosć Cyrkwje. Dopóznajemy naposled, zo je Bóh tón cyły čas na nas sćerpliwje čakał, zo smy přiwzaći w Cyrkwi přiwšěch našich hrěchach a słabosćach. Skóńčnje widźimy, zo je Bóh wjetši hač naše wosobinske měnjenje wo Nim. Cyłe žiwjenje pak budźemy so tola stajnje prašeć: Božo, kajki Ty sy? Je to móžno, zo sy tak dobry? Je móžno, zo přetrjechiš wšitke moje wočakowanja?

Dźensniša njedźela mjenuje so tež Njedźela Božeje smilnosće. Tutón přidatny charakter Młodych jutrow je bamž Jan Pawoł II, na zakładźe priwatneho zjewnjenja swjateje sotry Faustyny w zašłym lětstotku, zawjedł. Tale jednora pólska knježna je přijała poselstwo wot Jězusa, mjez druhim z tutymi słowami: Moja sotra, rěč wšemu swětej wo mojej wulkej smilnosći. Ja sym ta lubosć a smilnosć. Ani najwjetšeho hrěšnika njemóžu pochłostać, jeli so na moju sobuželnosć powołuje. Ja jemu wodam w swojej njeskónčnej a njewuslědźomnej smilnosći. Naš pozdatnje humany swět tepi so bohužel w mnohich hrěchach – w njesprawnosći, njehańbićiwosći a njelubosći. Wjele ćežkich hrěchow w dźensnišim času Boha křiwdźi. Tuž je – bóle hač prjedy – smilnosć trěbna.

Boža miłosć njeznaje hranicy. Chce-li pak smilnosć docpěć, dyrbi čłowjek wěste wuměnjenja spjelnić. Mjenujcy ma wobželnosćić a ma pokućić. Bóh njemóže cyle jednorje wodać, jeli čłowjek sej swoje hrěchi njepřiznawa a potom so jich njewuznawa, jeli Boha wo smilnosć njeprosy a swoju winu njewobželnosći. Božu smilnosć dubudźeš, jeli tež wukonješ skutki miłosće, zo so na př. słabym wěnuješ, dwělowacych posylnjuješ, sprawnje radźiš, tyšnych tróštuješ, njepřijomnych sćerpnje znjeseš a hrěšnikow napominaš, zo přespěšnje njekritizuješ, někoho njezasudźiš a zo pohórški znjeseš. Jeli prawje wěriš, dokonješ z Božej pomocu skutki miłosće. Jeli sy miłosćiwy, budźe tež Bóh z tobu smilny.

TAD