So nawróćić k zemi

Lubi připosłucharjo, na spočatku dźensnišeho ewangelija smy wo dweju wučomnikach Jězusa Chrystusa słyšeli, kotrajž staj do Emawsa šłoj a potom so do Jerusalema wróćiłoj. Po puću do Emawsa běštaj wonaj zrudnaj a zatrašenaj. A hdyž so wróćištaj do Jerusalema běštaj radostnaj a zahorjenaj. Přičina tuteje změny běše zetkanje ze z mortwych stanjenym Jězusom Chrystusom, kotryž so jimaj po puću přidruži a jeju psychiski a duchowny staw přeměni.

Hinak prajene, tutaj dwaj wučomnikaj dožiwištaj jednu metamorfozu abo přechod z jedneho duchowneho stawa do druheho. To pak njeje jenički přikład přechoda, kotryž znajemy ze Swjateho Pisma. Tohodla, jelizo směm wolić, bych chcył hišće wo jednym wažnym přechodźe něšto wjace rozprawjeć.

To je podawizna, kotraž pochadźa z třećeho kapitla Knihi Genezis. Tam čitamy poprawom wo dweju wšelakorych přechodach, prěni, to je přechod ze stawa hnady do stawa hrěcha. Prěni čłowjek złama Božu kaznju a zjě płód ze štoma spóznaća dobreho a złeho. Přez to zhubi přećelstwo z Bohom, sta so ćerpjacy a smjertny. Bóh pak slubi jemu změnu, kotraž so spjelni, hdyž přińdźe Boži Messijas: A njepřećelstwo postaju mjez tobu a žonu, mjez twojim splahom a jeje splahom. Wón ći hłowu rozmjeće, a ty kusnjež jeho do pjaty (Gen 3,15).

To njebě pak jenička slubjena změna. W tutym třećim kapitlu Knihi Genezis čitamy hišće jednu jara zajimawu sadu, kotraž klinči takle: W poće swojeho wobliča budźeš jěsć swój chlěb, doniž so do zemje njewróćiš, z kotrejež sy wzaty. (3,19).

Na prěni wid rěči tutón tekst jenož wo tym, zo ma čłowjek ćežko dźěłać hač do kónca swojeho žiwjenja – doniž so do zemje njewróći. Wězo, wuprajenje doniž so do zemje njewróćiš woznamjenja kónc čłowjeskeho žiwjenja. Ale nic jenož, dokelž tu wužite hebrejske słowo, kotrež rěka serbsce so wróćić, móžemy tež tróšku hinak přełožić, mjenujcy jako so wobroćić.

W tajkim padźe ma tuta sada tróšku druhi woznam. Wona njerěči wjace jenož wo smjerći čłowjeka, ale tež wo wěstej změnje, kotruž ma čłowjek w swojim žiwjenju zdokonjeć. A tuta změna je to wobroćenje čłowjeka k zemi. A so wobroćić k zemi woznamjenja dwě cyle jednorej mysličce.

Najprjedy rěka to připóznaće swojeje čłowjeskeje identity. Čłowjek bu wšak z procha zemje stworjeny, tohodla njeje wón žadyn Bóh, ale jenož jedna, na wšelakore wašnje wobmjezowana bytosć, kotraž žada za Bohom jako jeničkim žórłom a zaměrom swojeje eksistency.

Cyle jednory bibliski přikład. Wšitcy znajemy derje stawiznu sławneho rjeka Knihi Ijob. To běše jedyn njewinowaće tradacy, kotryž chcyše přičinu swojeho ćerpjenja zrozumić. W tym pak njemóžeše jemu žadyn čłowjek pomhać. Dóstate wotmołwy njedosahachu. Skónčnje wotmołwi na to sam Bóh. Ale jeho wotmołwa bě, zo je ćerpjenje wulke potajnstwo, kotrež ma čłowjek jenož přiwzać a nic zrozumić, kaž tež w ćerpjenju Bohu swěrny zwostać. Snadź klinči to jara spodźiwnje, ale Ijobej tajka wotmołwa dosahaše. Wón připózna swoje čłowjeske wobmjezowanje. Čłowjek njemóže wšitko wědźeć. A to přinjese jemu bohate płody, wosebje na nabožnym polu. Wón dósta nowe nazhonjenjenje Boha w swojim žiwjenju: Po słyšenju jenož dotal znajach će, nětko pak će moje wóčko widźi (Ijob 42,5).

W našim žiwjenju ma to podobne być. Mamy so nawróćić k zemi, to rěka připóznać swoje čłowjeske wobmjezowanje – smy jenož proch (Gen 3,19), a tohodla trjebamy Boha: Kaž jeleńca prahnje za rěkami wody, tak prahnje moja duša za tobu, Božo (Ps  42,2). 

Tule njeńdźe pak jenož wo to. So nawróćić k zemi woznamjenja hišće dalšu mysličku, a mjenujcy to, zo wobroćenje čłowjeka k zemi měni tež připóznaće zakonjow přirody a jednanje po nich. To je tohorunja žórło wěsteho pokoja a zboža, kaž tež wulka pomoc čłowjekej.

Zaso cyle jednory přikład. Tutón króć nic ze Swjateho Pisma, hačrunjež tež tam wjele tajkich přikładow mamy. Pola Rusow su wšelake legendy wo tak mjenowanych rjekach znate, kotřiž wojuja z wěstymi njepřećelemi. Najčasćišo zachadźa jedyn z nich přećiwo mnohim přećiwnikam a dobywa nad nimi, ale nic jenož swojeje wulkeje fyziskeje mocy dla. Jemu pomhaja přiroda a zwěrjata, kaž kóń a sylny wichor. Na přikład po jednej legendźe, kotraž powěda wo wojowanju wěsteho rjeka přećiwo tataram. Na spočatku swojeho wojowanja kłoni so tón rjek k zemi a prosy wo jeje pomoc při wojowanju.

Hinak prajene, spytajmy w našim žiwjenju prawy poměr k zakonjam přirody dźeržeć, dokelž wone, jako pochadźace wot Boha, zamóža nam praktisku mudrosć zdźělić.

DJD