Zmysł prašenja swjateje Marije

Lubi wěriwi, zašłu njedźelu smy w ewangeliju wšelakore prašenja za identitu swjateho Jana Křćenika słyšeli (Jan 1,6-8.19-28). W dźensnišim ewangeliju so staji tež jedne prašenje. To je prašenje swjateje Marije, kotraž słyšo Bože poselstwo rjekny jandźelej Gabrielej: „Kak so to stanje, hdyž muža njepóznawam“ (Lk 1,34).

To je jedyn z najćešich a najbóle interpretowanych tekstow Noweho Zakonja. Eksistuje wokoło 20 wšelakich hypotezow k tomu. A jedna z nich, kotrejež spočatki sahaja do połojcy druheho lětstotka, twjerdźi, zo zwuraznja tute prašenje slubjene knježnistwo swjateje Marije, kotraž chcyše samo w mandzelstwje knježna zwostać. W hinašim padźe njeby tute prašenje scyła žadyn zmysł měło, dokelž jelizo chcyše Marija normalne mandźelske žiwjenje,to dyrbješe wona wědźeć, kak so žiwjenje w klinje maćerje spočina.

Na prěni pohlad klinči teorija tuteje hypotezy cyle logisce. Ale je to takle jenož na prěni pohlad. We woprawdźitosći ma tuta hypoteza wjele słabych dypkow.

Na přikład bychmy so móhli prašeć, čehodla jedna wosoba, kiž chce knježniske žiwjenje,so tola zmandźeli. Potom njesměmy tež ženje zabyć, zo bu Marija za mać Syna Božeho wuzwolena a to hižo wot spočatka jeje žiwjenja. A z maćerju być njebě a njeje lochko. Za to je trěbne wěste kubłanje, myslće jenož na přikład na wiće pjeluškow, kotrež běchu tehdom tak někak 5 do 6 metrow dołhe. Jich wiće žadaše sej wěstu techniku. A Marija, kaž wěmy z Ewangelija po Lukašu, móžeše z njej derje wobchadźeć, samo bjez kóždeje pomocy a to w ekstremnych wobstejnosćach Betlehemskeje hródźe (Lk 2,7). To wšitko pokaza na wěste kubłanje swjateje Marije. A jeli bu kubłana, to pak rěka, zo chcyše normalna a dobra mać być.

Tule pak bychmy dyrbjeli so prašeć, čehodla potajkim žona, kotraž chcyše cyle normalna mać być, słyšo připowědźenje podjeća dźěšća (Lk 1,30-33), so praša za wašnjom tuteho podjeća (Lk 1,34). Njeje to spodźiwne?

Poprawom nic, ale jenož pod wěstym wuměnjenjom. A w tutym wuměnjenju dźe wo to, zo so dopomnimy na to, w kajkim času bě swjata Marija žiwa.

To bě čas tak mjenowaneho pózdnjeho Judaizma (VI. lětstotk do Chrystusa – I. lětstotk po Chrystusu). A pózdni Judaizm to bě religija słowa a časa.

Najprjedy bě to wěra do słowa Božeho, kotrež bu čitane a komentowane w synagogach, ale tež skutkowneho a mócneho, kotrež jónu prajene hnydom realizowaše, štož wono woznamjenješe.

Dopokaz toho čitamy w Knize Jezaja: „Kaž dešć a sněh z njebja padatej a so tam njewróćitej, bjeztoho zo byštej zemju napojiłoj a ju wopłodniłoj [...], tak je to tež ze słowom, kotrež wuchadźa z mojeho erta: Wone njewróći so ke mni bjez wunoška, bjeztoho zo by wšo zdokonjało, štož sym ja chcył [...]“ (Jez 55,10-11). Kaž słyšimy, tule so powěda wo skutkownym słowje Božim, kotrež zdokonja wšitko, štož wono wupraja.

Pózdni Judaizm, kaž sym to hižo prajił, njebě pak jenož nabožina słowa, to bě tež nabožina časa, to rěka, tajka wěra, w kotrejž bu kruće postajene w kajkim času kajka bójska kaznja měješe spjelnjena być.

Mandźelske žiwjenje njebě w tutym padźe wuwzaće. Na tutym polu bu wšitko tež časowje rjadowane, wosebje splažne kontakty mandźelskeju, kotrež smědźachu jenož we wotpowědnym času so wotměwać.

Marija, kaž wěmy, bu hižo mandźelska, ale nic hišće do domu swojeho mandźelskeho přiwzata (Mt 1,18). A prjedy tuteho přiwzaća njebě zhromadne žiwjenje mandźelskeju dowolene, wosebje w Galileji, hdźež bydleše swjata Marija (Lk 1,26-27).

Hinak prajene: Marija słyšo připowědźenje podjeća dźěšća, zrozumi, zo ma so słowo Bože hnydom spjelnić, to rěka w času zakazanych splažnych kontaktow, a tohodla so prašeše za wašnjom tuteho podjeća, na čož jandźel wotmołwi, zo njezměje spłodźenje Syna Božeho ničo zhromadneho ze čłowjeskim podjećom (Lk 1,35). Spłodźenje Messijasa Božeho je jedyn wulki dar bójskeje hnady. Sam čłowjek njemóže ze swojeje mocy Wumóžnika spłodźić.

Tohodla nima prašenje swjateje Marije jenož něšto z njej samej činić. To je tež wuznaće našeje wěry a samo jedna z najwažnišich jeje wěrnosćow: Wumóženje, to je Boži dar.

DJD