Bóh a moja swoboda – njeje to přećiwk?

Bóh je suweren, je Knjez!

Wšo, štož Bóh skutkuje, čini swobodnje ze sebje, kaž to chce.

A čłowjek?

Čłowjek stajnje jenož ma... Přeco zaso dyrbiš...! Hižo hdyž rano wotućiš, lědma swobodu začuwaš. Skerje rěka: Dyrbju!

Ale dyrbiš ty woprawdźe?

Spočatnje ani njewěš, što chceš. Staršej, šula, zjawnosć ći praja, što maš činić. Woni tola chcedźa, zo z tebje něšto budźe! Hinak je z tym, štož nochceš, to bórze měniš, zo to wěš. Ale wěš ty to woprawdźe?

Sy ty woprawdźe swobodny, hdyž jenož činiš, štož so ći chce?

Pomałku hakle zrozumiš, zo je swoboda sama hižo nadawk.

Njemóžeš so swobodźe wuwinyć, maš so rozsudźić. Tež, hdyž měniš zo njech druhi nad tobu rozsudźi, dyrbiš to za sebje tak rozsudźić.

To pak rěka, zo je swoboda: Ty dyrbiš so rozsudźić!

Ale za čo?

Tu nazhoniš, zo je něšto, štož nad twojej swobodu stražuje: Twoje swědomje.

Swědomje je, kiž nad twojej sprawnosću stražuje, kiž na twój žiwjenski směr dźiwa a ći při rozsudźe prašenje staja: Wotpowěduje rozsud twojemu žiwjenskemu zaměrjej?

Tak je zakładne a wšo rozsudźace prašenje: Što chceš w swojim žiwjenju?

A što je zaměr mojeho žiwjenja?

Kaž dołhož dorosćeš, maš wjele přećow za swoje žiwjenje. Wjele so ći słódne a lubozne na woči zdawa a chceš najradšo wšo zeznać. Mnoho wabi!

Bórze pak nazhoniš, zo njeje wšitko, kaž so to błyšći! Nazhoniš wobmjezowanosć, dokelž je žiwjenje wobmjezowane přez smjerć. W čłowjeku wotuča žadosć za zbožom. Bohu dźak, tuta žadosć za zbožom je w nami njewučerpajomna. Tak je zbožo bjez dwěla zaměr našeho žiwjenja.

Ale što je zbožo?

Dźiwnje je, zo runje dźensa so zaso jewi wěrnosć zawjedźenja do Pra-, do Herbskeho hrěcha: „Bóh pak wě, zo wočinitej so wamaj woči na tym dnju, na kotrymž budźetaj z njeho jěsć, a budźetaj kaž bohojo, kotřiž póznawaja dobre a złe“ (Gen 3,5).

Kak lesćiwje je stary had! Wušiknje, tak cyle připódla, je zbožo, w kotrymž bě čłowjek w spočatku, w paradizu z Boha žiwy, wuprózdnił: Lesćiwje had zwjerći wěrnosć Boha a podsuhnje čłowjekej, zo Bóh nochce zbožo čłowjeka, ale zo njeby póznawajo dobro a zło, był kaž wón. Tón Lesćiwy sčini z Boha, kotryž dźě je jenički garant za zbožo čłowjeka, njepřećela.

Być kaž Bóh! to je nětko zaměr žiwjenja. Had wě zwjertnyć čłowjekej zaměr žiwjenja, to wěrne zbožo, na jeničce spokojenje swojich požadosćow.

A naš rozum je pře kuši – kaž to rěka w kěrlušu 416 w 2. štučce – , zo njewidźimy rozdźěl mjez jenož spokojenjom žadosće a zbožom.

Dźensa płaći: Nic Bohu wěrić ale mudrym swěta, to je up-to-date!

Čłowjek sam – tak so wuči – dyrbi tola Božu stwórbu polěpšić. Tohodla je trjeba do zakładow byća – žiwjenja – zapřimnyć, zo by so čłowjekej skónčnje lěpje šło. Bóh je zaprajił, tohodla je telko zła. Bóh njeje za zbožo čłowjeka wažny, ně skerje je zbytny.

Moje prašenje pak je: Ma sej čłowjek přez mudrosć čłowjeka nětko woprawdźe lěpje? Njeje dźě naše póznaće runje tak wobmjezowane kaž wšo na swěće a kaž je swět sam tež wobmjezowane?

Smy my dźensa tak hłuši, zo njesłyšimy kak je Bóh w spočatku čłowjeka warnował: „Ze wšěch štomow zahrody směš jěsć, ale ze štoma spóznaća dobreho a złeho njesměš jěsć, přetož na dnju, na kotrymž by z njeho jědł, by wěsće zemrěł“ (Gen 3,3) by wěsće zhubił swoje zbožo?

Při někotrežkuli rozmołwje słyšiš dźensa, zo njeje prawje ćěšenka křćić. Njeje prawje dźěsću Boha „nanuzować“! Čłowjek sam dyrbi pozdźišo, hdyž je dorosćeny, so rozsudźić! Tohodla tež njeje trjeba wo Bohu rozwučować.

Ale kak zamóže něchtó so za něšto rozsudźić, štož njeznaje – chiba jenož nazhoni wusměšowanja a sćuwanja přećiwo wěrnosći Božej!

Kajka to swoboda, kak so rozsudźić, hdyž njeznaješ alternatiwu?

Na kóncu 3. zjewjenja maćerje Božeje, 13.07.1917, w Fatimje praji swjata Marija Luciji: Wopruj sebje za hrěšnikow a praji často: ´Jězuso to činju z lubosće k Tebi za nakazanje hrěšnikow a jako dosćčinjenje za přehrěšenja přećiwo najčisćišej wutrobje Marije´. Při tutych słowach wotewrě mać Boža swojej ruce, kaž to tež při předchadnymaj zjewjenjomaj bě sčiniła.

A Lucija rozsprawja: Nětko pak bě to, kaž zo by pruha swětłosće do zemje so zadrěła a widźachmy runočasnje wohniwe morjo a w tutym wohniwym morju čertow a duše, kiž běchu kaž přewidne čorne wuhlo. Z nich samych wustupowachu wohniwe płomjenja kaž kur. Spadowachu kaž škrički do wšěch stron, kaž při hoberskim lěsnym wohenju. Běchu bjez kóždeje čeže. Rujachu a žawosćachu pod čwělemi a zadwělowanjom. Čerty běchu wohidne, kaž njeznate skočata. Tež woni běchu přewidni kaž čorne žehliwe wuhlo.

W rozprawje potom dale rěka: Zastróžani a wobojani hladachu dźěći k swjatej Knježnje. Wona jim praji: Wy sće helu widźeli, do kotrejež njepokutni hrěšnicy přińdu. Zo pak bychu byli před helu wuchowani, tak chce to Bóh, ma so skrućić česćowanje mojeje najčisćišeje wutroby. Hdyž so čini, štož wam praju, so mnozy wuchowaja a budźe měr na swěće. Wójna so skónči. Jeli pak njezastanje so Bóh hanić, wudyri pod pontifikatom Pijusa XI. hišće surowiša wójna. Hdyž wuhladaš we wěstej nocy njeznate swětło, potom wěš, zo je to znamjo Boha a swět nazhoni chłostanje přez wójnu, hłód, přesćěhowanje swjateje cyrkwje a swjateho wótca.

Ale swět njeje wěrił. Warnowanje, před 2. swětowej wójnu a dalšim, so njewobkedźbowaše, chiba wot horstki swěrnych.

Ći swětowi, ći přewšo mudri pak mějachu ruce połne dźěła to Bože zapřimnjenje jako něšto přirodne a připadne wujasnić. Sewjerne swětło bě widźeć a to je normalne, tak to hišće dźensa słyšiš. Zo pak so to tehdy runje w tutym wokomiku sta, to je hižo bjez woznama. Štož so wušiknje – kaž tehdy při Herbskim hrěše – zamjelči je, zo Bóh je tón, kiž samo z přirodnymi fenomenami chce nas budźić ze spara hrěšnosće.

Bóh njeby był Bóh, njeby-li wupuć ze zahuby pokazał. Jako jeho lěkarstwo poruči přez swoju mać Luciji, zo ma so swjaty róžowc modlić a při modlenju swjateho róžowca po Chwała Wótcej přidać: Jězuso, wodaj nam naše hrěchi, zachowaj nas před wohenjom hele, zwjedź do njebjes wšě duše a pomhaj wšitkim, Towjeje pomocy najpotrěbnišim!

Stajnje zaso Bóh do stawiznow čłowjeka jedna. Tak rěka hižo w Lisće Hebrejam: „Wjele króć a wšelako je Bóh něhdy k wótcam rěčał přez profetow; naposledku, w tutej dobje, je k nam porěčał přez Syna, kotrehož je postajił za dźědźićela wšeho, přez kotrehož je tež swěty stworił“ (Hebr 1,1-2). Do přezjednosće ze žórłom žiwjenja dóńdź, z Boha zaso žiwi być, k tomu so tež dźensa Bóh gratu přima. Tak je mnoho tajkich přikładow za Bože jednanje tež do našeho časa.

A hdyž na spočatku prajach, zo je Bóh suweren, je Knjez; a wšo, štož Bóh skutkuje, čini swobodnje ze sebje, kaž to chce, potom dyrbju tu dodać: Jeho jednanje njeje smjerć ale žiwjenje.

Bóh nochce smjerć ale zo by so hrěšnik nakazał a žiwy był! Bóh dźě je žiwjenje.

Swět pak móže jenož wobmjezować, je dźě wobmjezowany, je smjertny.

Mjez tutymaj ma so čłowjek rozsudźić. Pak za Boha a tak za žiwjenje abo za bjez Boha, zo bjezbóžnosć a tak za smjerć, pak zbóžnosć abo zahubu, pak njebjesa abo helu.

Je nam dźensnišim to wědomnje?

Druhdy mam začisć, zo čłowjek dźensa ani nochce wědźeć wo tutej wěrnosći. Čłowjek je so stał karikatura: Steji na horje ćěłow přez wójnu morjenych, zamordowanych, tež njenarodźenych a jenož spłodźenych, kiž su skład narunaskich dźělow za 99 lětneho, čłowjek steji na horje ćěłow zahłódnjenych a zabitych a do smjerće “wuhnatych”, přez tak mjenowanu rjanu smjerć, Eutanaziju. Wón steji na swojim wjeršku. Ale steji na wjeršku smjerće nahi, hłódny a zymu mrějacy a wuhladuje so naduwajo a pyta za přichodnym swětom w swětnisću, swoju hańbu pak nochce za wěrnu měć. Wěrna alternatiwa a jednoriša, bjez hańby, je Bóh.

Njebjesa su zaměr našeho žiwjenja. Tu će swědomje trapi abo pokoja, přetož Čłowjek je na zemi, zo by Boha póznał, jeho lubował, jemu słužił a něhdy při nim žiwy był na wěki. Jeli to nochceš za wěrne měć, dyrbić swoje swědomje pohłušeć. A za to ći swět mnoho skića.

We Wosadniku namakach w modlitwje staršeju za dźěći sćěhowacu próstwu: Božo, prosymój Će, podpěraj naju, zo je (naju dźěći) kubłamoj za Twoje kralestwo. Tuta próstwa je dźeń a trěbniša, zo bychmy wědźeli so za prawy zmysł žiwjenja rozsudźić. Wšako dźě je rozsud swoboda. A so za žiwjenje rozsudźić, to změni nadpismo mojeho prědowanja:

Nic Bóh a moja swoboda ale Bóh je moja swoboda. Amen.

MN