W Ewangeliju po Mateju 5–7 nadeńdźemy tak mjenowane Jězusowe prědowanje na horje. Podobny tekst steji tohorunja w sćenju po Lukašu (6,17-49), ale tam so praji, zo bě tute prědowanje na runinje, a nic na horje (6,17). Hdźe pak so wone we woprawdźitosći wotmě?

Wědomostnicy namjetuja wšelakore rozrisanja.

Na přikład chronologiske. Po měnjenju zastupjerjow tuteje hypotezy bu tute prědwanje dwójce dźeržane, jónu na horje, jónu w runinje.

Druzy, kiž namjetuja teologiske rozrisanje, su pak měnjenja, zo matej słowje hora (Mt 5,1) a runina (Lk 6,17) teologiski a nic geografiski zmysł. Matej předstaja Jězusa jako noweho Mójzesa, tuž prěduje wón na horje a dawa, kaž Mójzes, ludźom nowy zakoń a Lukaš chcyjo na blizkosć Boha k ludźom pokazać, da tute prědowanje w runinje dźeržeć.

Znata je tohorunja hišće jedna hypoteza – filologiska. Wona twjerdźi, zo rozrisujo tutón problem ma so na aramejisku rěč kedźbować. Jězus a prěni křesćenjo rěčachu dźě aramejisce. A w tutej rěči dawa jedne słowo taurah (תורח), kiž rěka hora a runočasnje tež runina.

Hinak prajene, starodawna kiěsćanska tradicija wužiwaše jedne słowo, kotrež Matej přełoži jako hora a Lukaš jako runina.

DJD